تغییرات زیست کنکور 1403

هر ساله در کتاب‌ های درسی سه پایه دهم، یازدهم و دوازدهم تغییرات اندکی ایجاد می‌شود که اطلاع از آن برای متقاضیان کنکور سراسری به منظور کسب رتبه بالا در آزمون، اهمیت ویژه ‌ای دارد. حائز اهمیت بودن این امر به دلیل این است که سؤالات کنکور سراسری بر طبق اصلاحات جدید طراحی می ‌شوند و متقاضیان این آزمون در صورتی که از این تغییرات مطلع نباشند ممکن است چندین سؤال کنکور را از دست بدهند.

کتاب زیست ‌شناسی یکی از مهم ‌ترین منابع درسی کنکور تجربی است و بیش‌ ترین سهم را در این آزمون سراسری دارد، بنابراین اطلاع از تغییرات زیست کنکور 1403 برای داوطلبان این رشته ضروری می‌ باشد. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا از تغییرات زیست کنکور پایه دهم، یازدهم و دوازدهم مطلع شوید و بتوانید با موفقیت این آزمون مهم را پشت سر بگذارید.

تغییرات زیست دهم برای کنکور 1403:

کتاب زیست دهم در هفت فصل طراحی شده که آخرین نسخه چاپ آن مربوط به سال 1400 می ‌باشد و غیر از تغییراتی در فصل یکم این کتاب، تغییر دیگری اعمال نشده است. در ادامه به منظور موفقیت بیشتر داوطلبان در آزمون و کسب رتبه برتر، شرح کاملی از تغییرات زیست دهم برای کنکور 1403 ارائه شده است.

فصل 1:

در صفحه 11 کتاب زیست شناسی دهم (چاپ 1400 – مناسب برای کنکور 1403) تعریف میانک از «از یک جفت استوانه عمود بر هم تشکیل شده است و در تقسیم یاخته ‌ای نقش دارد» به «ساختار استوانه ‌ای شکلی است که در سلول و به تعداد دو عدد عمود برهم دیده می‌ شود و نقش آن‌ ها در تقسیم سلولی است» تغییر کرده است.

در صفحه 15 کتاب زیست شناسی دهم (چاپ 1400 – مناسب برای کنکور 1403) شکل کتاب درسی تغییراتی داشته و بافت زیرین بافت پوششی از شکل کتاب حذف شده است.

علاوه بر اطلاع از تغییرات درسی، استفاده از نرم افزار تخمین رتبه کنکور 1403  به دانش آموزان کمک می کند تا با آن حدود رتبه خود را در سطح کشور و همچنین در منطقه های ۱، ۲، ۳ و ایثارگری به دست آورده و برنامه ریزی بهتری جهت قبولی در کنکور داشته باشند.

تغییرات زیست یازدهم برای کنکور 1403:

تغییرات زیست کنکور 1403 برای پایه یازدهم شامل تغییرات زیادی بوده است که اکثر آن‌ ها مربوط به فرهنگستان لغت و ادب و فارسی است. البته از مهم‌ ترین تغییرات این کتاب که آخرین چاپ آن مربوط به سال 1401 است، می ‌توان به حذف متاستاز و ایمنی در جانوران اشاره داشت. همچنین تغییر کپشن شکل مربوط به لقاح و تغییر متن کتاب درسی برای میوه حقیقی و کاذب نیز تأثیرات مهمی بر تست ‌های طرح شده از این مباحث خواهد گذاشت. در ادامه این مقاله از دیجی ماز به شرح کاملی از تغییرات زیست یازدهم برای کنکور 1403 پرداخته شده است.

فصل 1:

در صفحه 17 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) کلمات «آسیمیک و پادآسیمیک» جایگزین کلمات «هم‌حس و پادهم‌حس» شده است.

فصل 2:

در صفحه 24 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) کلمات «آسیمیک و پادآسیمیک» جایگزین کلمات «هم‌حس و پادهم‌حس» شده است.

فصل 5:

در صفحه 78 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) ایمنی در جانوران حذف شده است و به جای آن بیشتر بدانید در مورد دنیاگیری کووید-19 اضافه شده است.

فصل 6:

در صفحه 84 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) متن و شکل کتاب تغییراتی داشته است و جزئیات بیشتری در مورد میانک ‌ها بیان شده است.

متن کتاب از «میانک‌ ها، یک جفت استوانه عمود برهم‌اند که در اینترفاز، برای تقسیم یاخته، دو برابر می‌ شوند. هر یک از این استوانه‌ ها، از تعدادی لولۀ کوچک‌ تر پروتئینی تشکیل شده است.» به «هر میانک ساختاری استوانه ‌ای شکل است. در یاخته دو عدد میانک به صورت عمود بر هم وجود دارند که در اینترفاز، برای تقسیم یاخته، دو برابر می ‌شوند. هر میانک، از نه دسته سه‌تایی از لوله ‌های پروتئینی تشکیل شده است.» تغییر کرده است. همچنین در شکل کتاب درسی بخشی مشخص شده است تحت عنوان یک دسته سه‌تایی از لوله ‌های پروتئینی!

در صفحه 89 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) متن و شکل کتاب تغییراتی داشته است و دگرنشینی (متاستاز) از کتاب درسی حذف شده است.

متن کتاب از «تومور بدخیم یا سرطان به بافت ‌های مجاور حمله می‌ کند و توانایی متاستاز دارد؛ یعنی می ‌تواند یاخته ‌هایی از آن جدا شده و همراه با جریان خون، یا به ویژه لنف به نواحی دیگر بدن بروند.» به «تومور بدخیم یا سرطان به بافت‌ های مجاور حمله می‌ کند؛ یاخته ‌هایی از این تومورها می ‌توانند جدا شوند و همراه با جریان خون، یا به ویژه لنف به نواحی دیگر بدن بروند.» تغییر کرده است. ظاهرا مؤلف کتاب درسی عبارت توانایی پخش شدن را به جای متاستاز (دگرنشینی) به کار برده است.

فصل 7:

در صفحه 98 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) شکل کتاب تغییراتی داشته است و به جای واژه «وزیکول سمینال» از «کیسه منی» استفاده شده است.

در صفحه 99 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است و واژه «اسپرم زایی» حذف شده است و همچنین یکی از خطوط این پاراگراف با حذف شدن واژه «یاخته» از لحاظ نگارشی اصلاح شده است.

در صفحه 100 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است و واژه «کیسه منی» به عنوان معادل فارسی «وزیکول سمینال» اضافه شده است.

در صفحه 101 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) شکل کتاب تغییراتی داشته است و به جای واژه «وزیکول سمینال» از «کیسه منی» استفاده شده است.

در صفحه 108 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) شکل کتاب تغییراتی داشته است و در مرحله 4 عبارت «هسته‌ زامه با هسته مام یاختۀ ثانویه ادغام می ‌شود» حذف شده است.

در صفحه 110 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است و واژه «زه شامه» جایگزین واژه «برون شامه» و همچنین واژه «زه کیسه» جایگزین واژه «درون شامه» شده است. حذف کلمه جنین در همین بند از متن کتاب باعث اصلاح نگارشی آن شده است. در شکل 15 در همین صفحه واژه ‌های «زه شامه و زه کیسه» جایگزین واژه ‌های «برون شامه و درون شامه» شده است.

در صفحه 111 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است و واژه «زه شامه» جایگزین واژه «برون شامه» شده است. حذف کلمه جنین در همین بند از متن کتاب باعث اصلاح نگارشی آن شده است.

در صفحه 112 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) شکل کتاب تغییراتی داشته است و واژه «زه شامه» جایگزین واژه «کوریون» شده است.

در صفحه 113 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است و واژه «زه کیسه» جایگزین واژه «کیسۀ درون شامه» شده است.

فصل 8:

در صفحه 132 کتاب زیست شناسی یازدهم (چاپ 1401 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است. با توجه به این تغییرات ظاهرا مؤلف می‌ خواسته این مفهوم را برساند که نهنج، قسمتی از گل محسوب نمی‌ شود.

متن کتاب از «میوه از رشد و نمو بقیۀ قسمت ‌های گل تشکیل می شود. میوه ‌ای که از رشد تخمدان تشکیل می‌ شود میوه حقیقی نامیده می‌ شود. اگر در تشکیل میوه قسمت ‌های دیگر گل نقش داشته باشند، میوه کاذب است. مانند میوۀ سیب که حاصل رشد نهنج است.» به «میوه از رشد و نمو تخمدان یا بخش‌های دیگر تشکیل می‌ شود. میوه ‌ای که از رشد و نمو تخمدان ایجاد شده، میوه حقیقی نامیده می‌ شود. در غیر این‌ صورت، میوه را کاذب می ‌نامند؛ مانند میوۀ سیب که حاصل رشد نهنج است.» تغییر پیدا کرده است.

تغییرات زیست دوازدهم برای کنکور 1403:

تغییرات زیست کنکور در کتاب دوازدهم، شامل اضافه شدن سه پاراگراف نسبتا طولانی به کتاب درسی است که احتمالا شاهد طراحی تست از این مطالب و ترکیب آن با سایر مطالب کتاب درسی خواهیم بود. آخرین چاپ کتاب زیست دوازدهم در سال 1402 بوده است و در صورتی که چاپ جدید آن را دارید نیازی به اعمال تغییرات نمی ‌باشد. در ادامه این بخش شرح کامل تغییرات زیست دوازدهم برای کنکور 1403 ارائه شده است.

فصل 1:

در صفحه 20 کتاب زیست شناسی دوازدهم (چاپ 1402 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است یک پاراگراف تحت عنوان «کاربرد آنزیم‌ ها در صنعت» به کتاب درسی اضافه شده است.

کاربرد آنزیم ها در صنعت

از آنزیم ‌ها در صنایع متفاوتی مانند تولید دارو، خوراكی، آشامیدنی و سوخت های زیستی استفاده می شود. مثلاً آنزیم سلولاز که در تجزیه سلولز به گلوكز نقش دارد از آنزیم های مورد استفاده در کاغذسازی و تولید سوخت زیستی است. آنزیم‌ ها در صنایع غذایی، به ویژه صنایع لبنی از اهمیت ویژه ای برخوردارند. مایه پنیر در واقع نامی عمومی برای آنزیم هایی است كه با دلمه كردن پروتئین شیر آن را به پنیر تبدیل می‌کنند. مایه پنیر را به طور سنتی از معده نوزادان (شیرخواران) جانورانی مانند گوسفند و گاو به دست می آورند. امروزه انواعی از مایه پنیرها وجود دارد كه از گیاهان و ریزجانداران (میكروارگانیسم ها) به دست می آیند.

در صنایع شوینده با استفاده از لیپازها، پروتئازها و آمیلازها انواعی از شوینده ها با قدرت تمیزكنندگی بالا تولید می شوند. به نظر شما علت استفادۀ هریک از این آنزیم ها در شوینده ها چیست؟

فصل 7:

در صفحه 100 کتاب زیست شناسی دوازدهم (چاپ 1402 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است و یک پاراگراف تحت عنوان «بیوانفورماتیک» و یک شکل با کپشن «ویروس کرونا با میکروسکوپ الکترونی (60000 برابر)» به کتاب درسی اضافه شده است.

پی نوشت: به تبع اضافه شدن این شکل به گفتار دوم فصل 7 کتاب درسی، شکل‌ های شماره 11 تا 15 این فصل با تغییر شماره به شکل ‌های شماره 12 تا 16 این فصل از کتاب درسی تبدیل شدند.

بيوانفورماتيک

مهندسی پروتئین و بافت از علمی به نام بیوانفورماتیک بهره می برند. این علم با استفاده از مفاهیم زیست شناختی، ریاضی، آمار و علوم رایانه ای، مبنایی برای درک، طبقه بندی، مدل سازی و تجزیه و تحلیل داده‌ های زیستی فراهم می ‌کند. بیوانفورماتیک نقش مهمی در بررسی پروتئین ‌ها در مواردی مانند تعیین توالی، ساختار سه بعدی، پایداری، پیش ‌بینی ساختار و عملکرد پروتئین ‌ها و نیز عوامل مؤثر بر آن ها دارد. این علم در بسیاری از پژوهش ‌های زیستی که با حجم عظیمی از داده و عوامل متفاوت سروکار دارند، استفاده می‌ شود. یک مثال، ساختن واکسن علیه بیماری کرونا است. عامل این بیماری، ویروسی از خانواده ویروس های تاجی 1 است (شکل 11). محققان در سراسر جهان با دنیا گیری 2 کرونا به مطالعه و بررسی آن پرداختند؛ به طوری که در زمانی کوتاه حجم عظیمی از داده‌ ها تولید و به اشتراک گذاشته شد. اما این داده ‌ها چگونه به ساختن واکسن کرونا کمک کرد؟ پژوهشگران با بهره مندی از بیوانفورماتیک توانستند با استفاده از این داده‌ها به فرضیه ‌هایی قابل آزمون در ارتباط با نحوه عملکرد ویروس برسند و به جای بررسی همه فرضیه ‌ها، تشخیص دهند که کدام یک از آن ها را مورد آزمایش قرار دهند. بنابراین بیوانفورماتیک علاوه بر کوتاه کردن مسیر تحلیل داده ‌ها، به صرفه جویی در زمان و کاهش هزینه‌ های اقتصادی برای انجام آزمایش ‌ها نیز کمک کرد؛ به طوری که بدون استفاده از این علم، ساختن واکسنی در مدتی به اندازه چند ماه امکان نداشت، رویدادی که انجام آن در گذشته چندین سال زمان می ‌برد. بیوانفورماتیک همچنین مسیر شناسایی ژنوم جانداران، درک شباهت ‌ها و تفاوت‌ های ژنی و نیز تشخیص ارتباط بین دنا و پروتئین را ساده کرده است؛ چیزی که شاید در نبود این علم به سختی ممکن بود.

در صفحه 106 کتاب زیست شناسی دوازدهم (چاپ 1402 – مناسب برای کنکور 1403) متن کتاب تغییراتی داشته است و یک پاراگراف تحت عنوان «زیست فناوری و اقتصاد» و یک شکل با کپشن «دو نوع فتوبيوراكتور كه در آن جلبک تک ياخت های كشت شده است.» به کتاب درسی اضافه شده است. همچنین بیشتر بدانید مربوط به موش ‌های تراژن به صفحه 105 کتاب درسی منتقل شده است.

زیست فناوری و اقتصاد

گرچه زیست فناوری امروزه عمدتاً با مهندسی ژنتیک شناخته می شود، اما بهره برداری اقتصادی از این فناوری الزاماً وابسته به دستکاری جانداران نیست. انسان در طول تاریخ از باکتری ‌ها و قارچ ‌ها در تولید محصولاتی مانند ماست و پنیر استفاده کرده است. امروزه نیز صنایع لبنی همچنان با بهره مندی از آنزیم ‌ها و ریزجانداران محصولات متنوعی روانه بازار می‌ کنند و همچنان سهم قابل توجهی در اقتصاد ‌کشورها دارند. تولید انواعی از ترکیبات بر مبنای فرایندهای زیستی، استفاده از گیاهان و جلبک ‌ها در تولید سوخت و ترکیبات دیگر، شناسایی ریزجانداران و گیاهانی که می ‌توانند به عنوان منابع تجدیدپذیر در تولید ترکیبات گوناگون به کار روند، اساس شکل گیری صنایع متفاوتی در دنیای امروز شده اند.

فتوبیوراکتور نمونه ای از فناوری زیستی با کاربرد صنعتی است (شکل 17). فتوبیوراکتورها محیط های کشت وسیع جانداران فتوسنتزکننده ‌ای مانند جلبک‌ ها هستند. این جانداران با انجام فتوسنتز انواعی از مواد را می ‌سازند که می‌ توان از آن‌ها در تولید سوخت زیستی، دارو، مکمل ‌های غذایی و ترکیبات دیگر استفاده کرد.

تغییرات زیست کنکور 1403 به صورت خلاصه:

– جزئیات بیان شده در مورد میانک‌ ها در دهم و یازدهم افزایش یافته است.

– هم حس و پادهم حس تبدیل به آسیمیک و پادآسیمیک شدند.

– ایمنی در جانوران حذف شد.

– متاستاز (دگرنشینی) تبدیل به توانایی پخش شدن شد.

– کیسۀ منی به عنوان معادل فارسی وزیکول سمینال به کار برده شد.

– برون شامه و درون شامه تبدیل به زه شامه و زه کیسه شدند.

– در مرحلۀ 4 لقاح عبارت «هسته‌ زامه با هسته مام یاختۀ ثانویه ادغام می ‌شود» حذف شده است.

– نهنج بخشی از گل محسوب نمی‌ شود.